Tờ Guardian dẫn lời quan chức Bộ Giao thông Hàn Quốc hôm qua cho biết, Seoul sẽ cung cấp cho Cục hàng không dân dụng Trung Quốc thông tin về các chuyến bay khi đi qua Vùng Nhận dạng Phòng Không (ADIZ) trên biển Hoa Đông. Cục hàng không của đảo Đài Loan và đặc khu hành chính Hong Kong, Trung Quốc, cũng đưa ra quyết định tương tự.

Một quan chức hàng không Nhật Bản cho hay, các hãng hàng không nước này nhiều khả năng cần phải cung cấp thông tin cho cơ quan hữu quan của Trung Quốc. 

Japan Airlines cho hay, hãng này đã nhận được một thông báo và sẽ bắt đầu đệ trình kế hoạch bay cho các nhà chức trách Trung Quốc. Hãng All Nippon Airways cũng xem các chuyến bay trong khu vực châu Á là thị trường kinh doanh cốt lõi của hãng, và sẽ thực thi yêu cầu của Trung Quốc, Jiji Press cho biết.

Trung Quốc hôm 23/11 tuyên bố thiết lập Vùng Nhận dạng Phòng không trên biển Hoa Đông, bao trùm quần đảo Senkaku/Điếu Ngư tồn tại tranh chấp với Nhật Bản. Theo tuyên bố của Trung Quốc, các phi cơ bay vào đó phải tuân thủ mệnh lệnh của Trung Quốc, nếu không quân đội nước này có quyền "vận dụng các biện pháp phòng vệ khẩn cấp". 

Quyết định này của Bắc Kinh vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ của Nhật Bản và Mỹ. Tokyo tuyên bố không công nhận sự áp đặt đơn phương của Bắc Kinh và cảnh báo về "những sự việc khó lường có thể xảy ra". Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nhấn mạnh đây là "hành động hết sức nguy hiểm, có thể gây ra những hậu quả ngoài ý muốn".

Trong khi đó, Mỹ cũng tuyên bố sẽ không thực hiện những quy tắc mà Bắc Kinh đề ra ở khu vực này. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry bày tỏ Washington "quan ngại sâu sắc" và việc làm của Trung Quốc "làm tăng nguy cơ xảy ra sự cố". "Hành động đơn phương này là nỗ lực để thay đổi hiện trạng ở biển Hoa Đông", ông Kerry phát biểu.

Động thái mới này của Bắc Kinh được cho là nhằm đáp trả việc Tokyo hồi tháng 10 lên kế hoạch cho phép lực lượng phòng vệ bắn hạ các máy bay không người lái nước ngoài xâm phạm không phận và phớt lờ lời cảnh cáo.

Quan hệ Nhật - Trung trở nên ngày càng căng thẳng từ khi Nhật Bản quốc hữu hóa ba đảo trong quần đảo Senkaku/Điếu Ngư hồi tháng 9/2012. Mâu thuẫn, sau một thời gian giảm nhẹ, lại tăng lên vào cuối tháng 10 năm nay, khi hai nước lời qua tiếng lại tố cáo nhau "ngạo mạn, khiêu khích" và lời đe dọa "không dung thứ", cũng như liên tục tiến hành diễn tập quân sự gần khu vực tranh chấp. 

Đức Dương